Autonomi seorang Ahli Parlimen (MP) dibimbangi akan terhapus selepas memorandum persefahaman (MoU) ditandatangani pemimpin-pemimpin parti bagi memastikan Perdana Menteri Datuk Seri Anwar Ibrahim kekal berkuasa baru-baru ini, kata Gabungan Pilihan Raya Bersih dan Adil (Bersih).

Bersih menyifatkan klausa dalam Perkara 4(d) akan mengancam autonomi yang dimiliki  seorang MP mengikut Perlembagaan negara dan boleh dianggap sebagai memaksa seseorang wakil rakyat itu supaya mengikut telunjuk partinya walaupun mempunyai pandangan berbeza.

“Bersih amat bimbang dengan Perkara 4(d) yang menyatakan bahawa “(pihak-pihak dalam perjanjian) mempunyai hak prerogatif tunggal dalam memastikan Ahli Dewan Rakyat mengundi semua usul, terutamanya berkaitan keyakinan dan perbekalan oleh Kerajaan Perpaduan Malaysia, berdasarkan arahan parti masing-masing.

“Meneruskan ‘semua usul’, dan bukan hanya soal keyakinan dan perbekalan, mengancam menghapuskan semua autonomi Ahli Parlimen dalam mengundi. Dengan kerajaan majoriti dua pertiga, ia akan memberi kebebasan penuh untuk meminda Perlembagaan.

“Bersih menggesa mana-mana pihak yang berhasrat untuk meminda perlembagaan parti mereka supaya mengehadkan kebebasan mengundi Ahli Parlimen kepada usul keyakinan dan perbekalan sahaja,” katanya dalam satu kenyataan.

Bagaimanapun, Bersih berkata klausa dalam MoU kerajaan Anwar berhubung pemecatan seorang MP itu hanya terpakai sekiranya terdapat peruntukan dalam perlembagaan parti yang mengatakan wakil rakyatnya perlu mengosongkan kerusi jika tidak mengikut arahan ketetapan diputuskan sesebuah parti itu.

“Perkara 4(b) seterusnya menyatakan hasrat lain bahawa parti-parti mesti memastikan bahawa Ahli Parlimen mereka yang enggan, enggan atau tersilap mengundi dengan sewajarnya akan dianggap sebagai sudah meletak jawatan atau tidak lagi menjadi ahli parti, yang akan menyebabkan kerusi mereka menjadi kosong di bawah Perkara 49A Perlembagaan Persekutuan.

“Hasrat itu hanya boleh menjadi kenyataan jika perlembagaan parti memperuntukkan kegagalan, keengganan dan kesilapan dalam keyakinan dan pengundian perbekalan menjadi alasan seorang Ahli parlimen tidak lagi menjadi ahli parti, seperti dalam kes DAP dan Amanah. 

“Sebagai alternatif, parti tersebut perlu mempunyai instrumen lain yang mengikat di sisi undang-undang yang boleh menyebabkan kesan yang sama,” katanya lagi.

Terdahulu, Anwar mengetuai Pakatan Harapan (PH) menandatangani MoU dengan Barisan Nasional (BN), Gabungan Parti Sarawak (GPS), Gabungan Rakyat Sabah (GRS) dan WARISAN, bagi memastikan kerajaan campurannya kekal berkuasa, di mana ia turut memasukkan klausa kontroversi mengatakan mana-mana MP daripada parti yang tidak menyokong usul kerajaan akan dianggap hilang kelayakan dan kerusi mereka akan dikosongkan bagi memberi laluan pilihan raya kecil.

MoU yang dimeterai menjelang usul undi percaya terhadap Anwar minggu depan, turut menyatakan setiap parti bertanggungjawab untuk mengambil tindakan terhadap MP masing-masing yang mengundi bercanggah dengan keputusan parti.